klok.startpagina.nl

frustraties over klokken en uurwerken, bekend?

  • Anonymous avatar

    PP van der Meer

    Ik geloof dat ik hier een aantal gelijkgestemden heb getroffen of aan kan treffen. Herkennen jullie je in de volgende frustraties of hebben jullie leuke tips voor mij?

    1. Helaas lijken alle boeken over klokken in het algemeen zich te richten op antiekverzamelaars, voor wie de buitenkant minstens net zo belangrijk is als de buitenkant, zo niet belangrijker, en voor wie het zeer oud, zeldzaam en vooral kostbaar moet zijn, wil het enigszins interessant zijn. Boeken over uurwerken, dus de technische kant, lijken zich echter alleen te richten op werktuigbouwkundigen en geschoolde instrumentmakers die beschikken over draaibanken en zo. Er lijken niet of nauwelijks boeken te zijn voor mensen die geïnteresseerd zijn in ‘gewone’ uurwerken, dus mechanische klokken die niet oud of exclusief zijn en niet of nauwelijks waarde hebben. Of vergis ik me daar in?

    2. Hetzelfde geldt voor internetsites. Ik ben ook modelbouwer, en daarover is een schat aan informatie te vinden op allerlei sites, forums etc. Eigenlijk is alles wel op internet te vinden. Sinds ik in klokken geïnteresseerd ben merk ik dat dit op dat gebied erg tegenvalt. Als je op een bepaald type klok googlet vind je bijna alleen advertenties van particulieren op sites als marktplaats, of sites van professionele klokken- en antiekhandelaren, en erg weinig sites met geschiedenis van klokken of hoe je met uurwerken om moet gaan. Gelukkig heb ik nu deze site (en klokhus.nl) gevonden, maar zijn er nog andere levendige Nederlandse sites?

    3. Met uitzondering van Comtoiseklokken, waar ook het nodige over te vinden is, lijken de enige klokken die de gewone man zich kan veroorloven en die in voldoende mate aangeboden worden goedkope Duitse regulateurs (meestal van ongeveer ongeveer 1900-1930), Schwarzwaldklokken met ‘houten’ uurwerk (meestal ongeveer 1880-1900), pendules van ongeveer 1900-1950 en 20e-eeuwse replica’s van Warmink van Friese stoeltjes- en staartklokken, en koekoeksklokken (meestal van na de tweede wereldoorlog) te zijn. Blijkbaar houden toch heel veel mensen zich met veel plezier met dit soort klokken bezig, maar met name daarover is erg weinig informatie te vinden. Of hebben jullie suggesties voor boeken, forums, sites etc.?

    Zelf ben ik momenteel met name geïnteresseerd in de houten uurwerken van Schwarzwaldklokken omdat het zo’n eenvoudige techniek is, en in koekoeksklokken. Ik zou graag informatie vinden over hoe je een houten uurwerk kunt demonteren en onderhouden en van koekoeksklokken vooral hoe je allerlei dingen afstelt: koekoeken die niet helemaal naar buiten komen of waarbij het deurtje juist niet helemaal sluit, speeldoosjes die niet afslaan en dat soort dingen.

  • Anonymous avatar

    ducable

    Je noemt trouwens wel 2 types op waar ik als uurwerkmaker nou net niet van gecharmeerd ben.Koekoeksklokken zijn een ramp om af te stellen vooral als er al aan gesleuteld is door een leek.De oude types met het zwaardere harpwerk daargelaten die zijn nog de moeite om te repareren maar de moderne uurwerkjes zijn echt bagger in mijn ogen tenminste.De houten schottenklokjes zijn wel goed te repareren maar daar gaat veel tyd in zitten.Je hebt speciale busjes nodig en vaak zijn de pennetjes in de rondsels ook aan vervanging toe.En hoe je een onwillige koekoek afsteld is niet zo eenvoudig hier uit te leggen omdat je veel storingen krijgt door foutieve montage.Maar op de site van B vd Kamp staat stap voor stap hoe je een standaard uurwerk kunt repareren.

  • Anonymous avatar

    warrie

    Als men de Engelse taal een beetje machtig is, kan ik de site van NAWCC (google) aanbevelen. Deze aparte rubrieken over Clocks - Clockrepair- etc. Machtig interessant..

    Zelf ben ik op zoek naar gegevens over afstelling van het slagwerk een Comtoise. Ik heb mijn eigen stationscomtoise uit elkaar gehaald, schoongemaakt, verbust, tappen gestrekt etc. Dit onderhoud had de klok echt nodig.

    Ik heb echter met het demonteren niet helemaal goed opgelet. Met name de slagwerkzijde geeft nog wat problemen.

    Vraag: in welke stand moeten stuitrad en sterrad tenopzichte van elkaar staan? Er staan geen duidelijke merktekens op. Had ik natuurlijk zelf moeten doen.

    Alles funcioneert wel maar de hamer wordt in ruststand nog iets gelicht, staat niet vrij.

    Het sterrad is draaibaar, maar het moertje om deze vast te zetten is in gemonteerde toestand bijna niet bereikbaar.

    Mvg,

    Warrie

  • Anonymous avatar

    ducable

    Warrie een comtoise staat nooit op teken zoals bv een fries.Tydens 1 omwenteling van het stuitrad moet er 1 slag plaatsvinden.Je zult dus de ingrijping sterrad/stuitrad een paar tanden moeten verzetten om de juiste stand te vinden.Dit heeft dus niets te maken met de bevestiging van de ster dmv het moertje.Dus platine lichten en de ingrijping paar tanden verzetten.

  • Anonymous avatar

    warrie

    Ducable,

    dank voor je reactie.

    Intussen heb ik met de methode “trial and error” de zaken voor elkaar. Inderdaad, steeds verzetten todat het klopt. Een beetje lastig omdat tegelijkertijd ook de zaaglichter moet worden geplaatst.

    Bij veel uurwerken is het sterrad een beetje te verzetten voor een goede afstelling. Bij Franse uurwerkjes kun je een plaatje op de achterste platine loshalen om het sterrad iest te verplaatsen.

    Deze comtoise heeft een sterrad die met behulp van een ronde moer in zijn positie wordt gehouden. Er zit dus ook schroefdraad op de as. Alleen is de moer als alle raderen zijn gemonteerd niet meer bereikbaar. Dus dat werkte hier niet

    Nogmaals, dank voor het meedenken.

    Mvg,

    Warrie

  • Anonymous avatar

    Martin Meijer

    Hallo Warrie,

    Het blijkt dus een echt vak te zijn, het repareren van allerlei uurwerken. De Heer Ducable en mijn persoon hebben niet voor niets vier jaar op een instituut gezeten waardoor wij voor zover mogelijk diverse uurwerken en reparatie methoden hebben mogen leren. Warrie, dit is geen verwijt aan jou, maar een groot aantal “reparateurs” denkt daar anders over. Brokstukken komen er genoeg op mijn (onze) werkbank(en).

    De moer op het pennerad van jou comtoise kan je wel los draaien maar dan kan je niet het sterrad verdraaien. Als het goed is zit dat op een vierkant.

    Groeten Martin.

  • Anonymous avatar

    warrie

    Martin, Ducable

    Tja, soms wordt je door schade en schande wijs.

    Inderdaad zit het sterrad niet eindeloos verstelbaar, maar is slechts in enkele standen te verplaatsen en dat heeft geen zin.

    Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb het stuitrad zodanig kunnen zetten dat de hamerlichter in rust vrij staat van de tanden van het sterrad.

    Ik ben eigenlijk autodidact met een grote interesse in fijnmechanica maar deels opgeleid door een echte klokkenmaker uit Emmen. Ik kon altijd op hem terugvallen als ik met een probleem zat.

    Enerzijds zou ik een (deel)cursus willen volgen, anderzijds heb ik in de afgelopen 10/ 12 jaar zoveel uurwerken onder handen gehad dat ik de meeste problemen wel onder de knie heb. Maar soms kom je wel eens wat tegen. Fijn dat er dan echte professionals zijn die dan de helpende hand reiken.

    Daarvoor mijn dank

    Mvg,

    Warrie

  • Anonymous avatar

    PP van der Meer

    Heren, Martin, Ducable en Warrie,

    Waarschijnlijk heb ik hier meteen de actievelingen én degenen met kennis op dit forum te pakken. Warrie, jij hebt al veel meer kennis dan ik. Overigens, wat jij hier doet wordt op andere forums wel ‘hijacking’ genoemd (het overnemen van een topic, waardoor het een andere kant op gaat dan de topicstarter (dat ben ik in dit geval) het heeft bedoeld. Internetforumetiquette houdt eigenlijk in dat je in zo'n geval een nieuw topic begint, maar ik neem het je niet kwalijk.

    Ik begrijp volkomen dat je als enthousiaste leek niet mag verwachten met een eenvoudig boekje of internetsite net zulk werk te kunnen leveren als een geschoold klokkenmaken. Om die reden laat ik zeker het échte werk over aan de professional. Zo heb ik onlangs een leuke comtoise gekocht waarvan het slagwerk steeds blijft hangen en die te snel loopt (wat als ik het goed begrijp een aanwijzing kan zijn dat de olie verdroogd is, zodat de kans groot is dat het uurwerk schoongemaakt en opnieuw geolied moet worden (en je hoeft niet bang te zijn, ik weet al lang dat ik niet zelf kan “olieën” met een 3-in-1 olie of WD40!). Hoewel mijn comtoise geen kapitaal op zal brengen (feuille in één stuk, spillegang met vouwslinger), vind ik het het geld wel waard om dit door een deskundige te laten doen.

    Waar het mij echter over ging zijn uurwerkjes die IK interessant vind, en die NIET de waarde kunnen hebben om ze door een professional te laten repareren. Dat is dan veel meer een kosten-baten probleem dan bij de comtoise. De comtoise is tenslotte 100-150 jaar oud en is de moeite waard om te behouden, ook al zouden de kosten uiteindelijk de huidige waarde overstijgen, want de waarde van die klok (waar het mij overigens niet echt om te doen is) zal de komende decennia toch (ook al is dat misschien langzaam) blijven stijgen.

    Van de koekoeksklokken en schottenuurwerken is mij bekend dat dit het niet uitkan om ze professioneel te laten repareren, én dat de meeste klokkenmakers het geen uitdagende onderwerpen vinden, zodat ze er niet echt met plezier aan zullen werken. Nu blijft het zo dat ik nu eenmaal erg gecharmeerd ben van het ‘automaat-gehalte’ van een koekoeksklok, en van het idee van primitieve oudheid van de schottenuurwerkjes. Niet alleen kan ik me dat soort klokjes veroorloven zonder me schuldig te voelen naar het gezin, een gewoon koekoeksklokje ‘doet’ momenteel tenslotte niet meer dan een euro of 40 en een Schwarzwaldklokje meestal niet meer dan 100-150 euro), maar daardoor kan ik me ook zonder me schuldig te voelen vergrijpen aan de uurwerkjes omdat ik niet bang hoef te zijn iets kostbaars kapot te maken. Ook al ben ik namelijk niet opgeleid als uurwerkmaker (niet eens als techneut), ik heb wel een vrijwel onbedwingbare interesse naar de techniek er van en vind het leuk er mee bezig te zijn.

    Op dezelfde manier heb ik jarenlang met wat vrienden elke zaterdag aan oude auto's gesleuteld. Ik was niet opgeleid als monteur, en als het om veiligheid ging, dan werd wél een echte monteur ingeschakeld, maar met de beschikbare boeken en kennis van andere mensen op internet kon je een heel eind komen. Bij mijn modelvlieghobby zijn er niet eens professionele monteurs en reparateurs, dus moet je het wel zelf doen. Maar bij klokken is het duidelijk anders.

    Andere mensen zijn, waarschijnlijk het zelfde soort redenen als bij mij, meer geinteresseerd in pendules en goedkope Duitse regulateurs, waarvan het vaak ook niet uit zal kunnen om de uurwerken door een professional te laten restaureren. Afijn, jullie begrijpen inmiddels wel hoe ik het zie. Ik heb mijn frustratie even kunnen uiten en begrijp dat jullie geen sites of boeken kennen die ik over het hoofd heb gezien (de site van van der Kamp vind ik erg interessant maar die kende ik al).

    PP

  • Anonymous avatar

    martin meijer

    Hallo PP,

    De klant bepaald of hij/zij het er voor over heeft om een reparatie uit te laten voeren. Ik bepaal een een prijs en de klant gaat akkoord of niet! Eventueel repareer ik een oude wekker, voor dat bedrag kunnen ze er een stuk of drie bij de hema kopen. Maar als men het gerepareerd wil hebben voor die prijs wie ben ik dan om te zeggen dat het de moeite niet loont? Vaak wordt ook wel eens gezegd dat iets niet te repareren is maar dan wordt er bedoeld dat het te duur wordt of de juwelier/klokkenmaker heeft er geen zin in. Regelmatig repareer ik uurwerken die “niet gerepareerd” kunnen worden.

    Groeten Martin Meijer.

  • Anonymous avatar

    warrie

    PP,

    inderdaad, wat betreft de “hijacking”heb je volkomen gelijk. Ik had een nieuw topic moeten starten. Mijn welgemeende excuses.

    Soms kunnen een beschrijving in een boek of gegevens van internetfora net dat stukje specifieke informatie bevatten dat je soms ontbreekt.

    In je verhaal over sleutelen, herken ik me zelf….

    Mvg,

    Warrie