Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
Jeroen
Ik heb een waak klok en die loopt voor. Hoe laat ik de klok langzamer lopen. De gewichten op waag zitten op het uiteinde.
Bij dit soort replicaklokjes van de allereerste huisuurwerken die dateerden van vóór de uitvinding van de slinger wordt de gang meestal geregeld door een waag of foliot, zoals ook hier. Bij een slingeruurwerk is de snelheid van de klok alléén afhankelijk van de lengte van de slinger en niet van het gewicht van de slinger of de zwaarte van de gewichten, maar bij een foliot-gang is de snelheid volgens mij wél afhankelijk van de zwaarte van de gewichten. Meestal worden daar veldkeien voor gebruikt die met een harnasje van ijzerdraad aan de touwen zijn bevestigd, althans, eigenlijk is het maar één touw, met aan de ene kant een zwaar genoeg gewicht en aan de andere kant een lichter tegengewicht. Het tegengewicht moet alleen maar zo zwaar zijn dat het gewicht niet (door het gewicht van de zwaarste kei) doorschiet (het touw wordt door de frictie van wat in het loopwiel gelijmd zand tegengehouden). Het verschil tussen de lichte en de zware kei is dan het gewicht dat de klok aandrijft. Als dat te hoog is beweegt (volgens mij althans) de foliot te snel en loopt de klok dus vóór. Dus: hang de gewichtjes op de foliot in het midden en probeer dan een lichtere kei te vinden als aandrijfgewicht. Loopt hij dan helemaal niet of loopt hij dan weer te langzaam, verzwaar die dan door er metalen dingen aan te hangen tot hij zo goed mogelijk loopt. Als je dat bereikt hebt weeg je de kei met de er bij gehangen gewichtjes en ga je op zoek naar een nieuwe kei die dat gewicht zo goed mogelijk benadert. Je kunt dan nog ‘fijnregelen’ (voor zover dat bij zo'n klokje mogelijk is) met de gewichtjes op de foliot.
